Zaterdag kostte de busrit naar Masvingo me maar 1 dollar, in plaats van 1.50 dollar. Dat is nog eens een meevaller! Helemaal omdat ik er nog een extra rondrit bij kreeg. Halverwege de route waarschuwde iemand langs de kant van de weg voor de politie, die ons verderop stond op te wachten. Onze buschauffeur bedacht zich geen twee keer en nam direct een afslag. Politie = corruptie in Zimbabwe, dus zelfs als je je aan de regels houdt, weten die smeerlappen nog wel wat geld van je af te troggelen. We verlieten de asfaltweg en trotseerden met ons afgeladen busje een zandweg vol kuilen en stenen, dwars door de 'rurals'. Mensen kwamen uit hun hutjes; op die weg langs hun hut kwam niet elke dag een bus vol mensen langs! Halverwege stuitten we op een de weg blokkerende boomstam. Vanuit de bosjes kwam een man aangelopen. Nadat we 50 cent betaald hadden, werd de boomstam keurig weggesleept en konden we doorrijden. Door elkaar geschud kwamen we na een hele poos weer op de asfaltweg uit, alleen net een stukje voorbij de politie. Of de extra benzine opwoog tegen de boete van de politie, dat blijft een vraag. De vertraging van een halfuur werd een feit. En opnieuw niemand die daar raar van opkeek of gestrest van raakte... ik ook niet meer.

Waar ik wel gek van stond te kijken, was van de ambulance die afgelopen vrijdag werd voorgereden om mij thuis te brengen uit het ziekenhuis. Ik had die morgen ontzettende buikpijn, wat het gevolg was van een zeker vrouwelijk ongemak. Tijdens mijn ronde op de vrouwenafdeling (ja, want daar ben ik nu tot gepromoveerd!) werd de pijn zo heftig, dat ik op een van de lege bedden ben gaan zitten om te voorkomen dat ik flauw zou vallen. We waren bezig met de laatste patient en mijn collega's stonden erop dat ik naar huis zou gaan. Ik voelde me echter zo wankel, dat ik in de kamer van de verpleegkundigen ben gaan zitten. Ik had al twee tabletten paracetamol genomen die ochtend. Ibuprofen lag thuis. Mijn collega's stonden erop dat ik extra pijnstilling zou krijgen via een injectie. 'Geef dan maar diclofenac,' zei ik. De verpleegkundige ging naar de apotheek en de dokter ging een auto regelen om mij thuis te brengen. Na de injectie kwam de ambulance voorgereden. Ik dacht: 'Oh, zou er een spoedgeval binnenkomen?' De dokter kwam eraan en drong erop aan dat ik in zou stappen om thuisgebracht te worden. Dat was natuurlijk iets te gek! Maar ja, nu kon ik het niet meer weigeren. Dus ik in die ambulance (wel voorin hoor!) en heel erg luxe thuisgebracht. Daar mijn bed in gedoken en me steeds beter gaan voelen. Ik was alleen zo traag en wankel! Zou dat echt van die diclofenac komen? De verpleegkundige had me nog een extra ampul met spuit mee naar huis gegeven (voor het geval dat). Toch maar even kijken. Oeps... had ik geen diclofenac, maar tramadol (morfine-achtige pijnstiller) gekregen! Vandaar dat ik me zo aangeschoten voelde. Voortaan maar beter opletten wat er in mijn lijf gespoten wordt! Als er ooit nog wat in mijn lijf gespoten wordt.

Over spuiten gesproken... Dat gaat allemaal zijn gangetje in het ziekenhuis. In een knie, in een spier of in een bloedvat. Als er maar een naald aan zit! Afgelopen week ben ik dus van de kinderafdeling naar de vrouwenafdeling 'verhuisd'. Dat betekent: meer patienten, meer variatie, meer uitdaging. Een goede promotie dus! Vorige week vrijdag had ik de kinderafdeling, op een patient na, helemaal 'leeggewerkt'. Dat is een goed moment om als dokter zelf ook maar te vertrekken. Mijn Shona-kennis breidt zich ondertussen langzaamaan uit. Mijn collega's zijn daar blij over en ik maak een goede beurt bij mijn patienten door ze te verwelkomen in het Shona: pindai (kom binnen); garai pasi (neem plaats); mangwanani (goedemorgen); mamukasei (hoe bent u opgestaan). Aan het einde van het consult bedanken ze me vriendelijk: maitabasa (hartelijk dank). En ik zeg ten afscheid: zvakanaka (het is oke). Of als ze een vervolgafspraak krijgen: tichaonana (tot ziens). En dan begint het riedeltje opnieuw.

Het leed van patienten grijpt me aan. Hoe meer patienten ik zie, hoe meer ellende ik zie, vooral bij jonge mensen. Na verloop van tijd ontdek je dat bepaalde ziektes of problemen niet zomaar een keertje gebeuren, maar het leven van honderden en duizenden mensen hier bepalen. Tel daarbij op dat de zorg hier niet topklinisch is (dat wil zeggen: voorzien van alle gemakken en vooraanstaand in diagnostiek en behandeling) en dat patienten bovendien niet genoeg geld hebben voor diagnostiek en behandeling (al helemaal niet voor topklinische zorg). Dan leer je wat het is om medelijden te hebben. Dan voel je je dankbaar voor je eigen gezondheid en voor de goede gezondheidszorg in Nederland. Dan besef je nog beter bij Wie je ze moet brengen, al die patienten. In het gebed, bij onze medelijdende Hogepriester.

Over al die patienten zal ik, zoals beloofd, wat verhalen schrijven. Die verhalen geven een beeld van mijn dagelijkse bezigheden, van de problemen die hier spelen, van de situaties waarin patienten hier zich bevinden en van de uitdagingen waar de gezondheidszorg hier voor staat. De verhalen rangschik ik een beetje op thema of afdeling. Eerst maar wat verloskamerverhalen!

PS Het was hier vorige week steenkoud. Dat kan dus ook in Afrika! Regen, hagel, onweer en een temperatuur die niet boven de tien tot vijftien graden uitkwam. Dik aangekleed ging ik naar het ziekenhuis, waar alle ramen gewoon wagenwijd open bleven staan. Je wilt tenslotte niet met tuberculose besmet worden! 's Avonds kroop ik met een plaid en warme sokken op de bank (het koelt hier in huis goed af als het buiten maar tien graden is en je geen verwarming hebt) en genoot ik van warme chocolademelk met speculaas. Dank aan diegenen die dat hebben meegegeven! Het heeft een goede bestemming gekregen in het herfstachtige Zimbabwe, waar het nu overigens weer 30+ graden is, hoor.